Chuỗi cửa hàng nhượng quyền thương hiệu dần trở thành xu hướng trong những năm trở lại đây đây tại Việt Nam. Hầu hết các nhà khởi nghiệp trẻ đã sẵn sàng tham gia cuộc đua trên “đường chạy” kinh doanh nhượng quyền bởi độ rủi ro thấp, mô hình quản lý đơn giản, lợi ích thương hiệu cao nhờ vào các chuỗi cửa hàng đã có tên tuổi trên thị trường. Hình thức này mang đến cho doanh nghiệp và đối tác rất nhiều cơ hội thành công. Bài viết hôm nay Hugs - Agency Marketing tại Đà Nẵng sẽ tổng hợp mọi thông tin liên quan đến nhượng quyền thương hiệu là gì để bạn đọc và các bạn có thể tìm hiểu trọn vẹn nhất.

I. NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG HIỆU (FRANCHISE) LÀ GÌ?

Nhượng quyền thương hiệu là hình thức kinh doanh mà một cá nhân hoặc một tổ chức nào đó được sử dụng thương hiệu/ tên của sản phẩm hoặc dịch vụ nhất định để kinh doanh trong một thời gian nhất định với một ràng buộc tài chính nhất định có thể là một khoản chi phí hoặc là chia theo phần trăm doanh thu, lợi nhuận của cửa hàng. 

Ngày nay, nhượng quyền thương hiệu được áp dụng rộng rãi trong nhiều ngành như: ẩm thực, đồ uống, vật liệu xây dựng, thiết bị nội thất… Bất kỳ ngành nghề có tài sản sở hữu trí tuệ, kinh doanh hiệu quả đều có thể tham gia vào hình thức nhượng quyền thương hiệu.

II. CÁC LOẠI NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG HIỆU HIỆN NAY

​​1. Nhượng quyền mô hình kinh doanh toàn diện (full business format franchise)

Mô hình franchise này được cấu trúc chặt chẽ và hoàn chỉnh nhất trong các mô hình nhượng quyền, thể hiện mức độ hợp tác và cam kết cao nhất giữa các bên, có thời hạn hợp đồng từ trung hạn (5 năm) đến dài hạn (20 hay 30 năm). Bên nhượng quyền chia xẻ và chuyển nhượng ít nhất 4 yếu tố cơ bản, bao gồm: 

- Hệ thống (chiến lược, mô hình, quy trình vận hàng được chuẩn hóa, chính sách quản lý, cẩm nang điều hành, huấn luyện, tư vấn và hỗ trợ khai trương, kiểm soát, hỗ trợ tiếp thị, quảng cáo)

- Bí quyết công nghệ sản xuất/kinh doanh 

- Hệ thống thương hiệu 

- Sản phẩm/dịch vụ. 

Bên nhận quyền có trách nhiệm thanh toán cho bên nhượng quyền 2 khoản phí cơ bản là phí nhượng quyền ban đầu  và phí hoạt động. Ngoài ta bên nhượng quyền có thể trả thêm các khoản chi phí khác như chi phí thiết kế & trang trí cửa hàng, mua trang thiết bị, chi phí tiếp thị, quảng cáo, các khoản chênh lệch do mua nguyên vật liệu, chi phí tư vấn … 

2. Nhượng quyền mô hình kinh doanh không toàn diện (non-business format franchise)

Nhìn chung, mô hình nhượng quyền kinh doanh không toàn diện có thể hiểu ngắn ngọn là chuyển nhượng một số yếu tố nào đó của bên chuyển nhượng  như nhượng quyền sản phẩm, nhượng quyền công thức và tiếp thị, cung cấp quyền sử dụng hình ảnh thương hiệu. Đối với mô hình nhượng quyền không toàn diện này, bên nhượng quyền thường không nỗ lực kiểm soát chặt chẽ hoạt động của bên nhận quyền và thu nhập của bên nhượng quyền chủ yếu từ việc bán sản phẩm hay dịch vụ. Bên nhượng quyền thường có ý định mở rộng nhanh chóng hệ thống phân phối nhằm gia tăng độ bao phủ thị trường, doanh thu và đi trước đối thủ.

3. Nhượng quyền có tham gia quản lý (management franchise)

Hình thức nhượng quyền phổ biến hay gặp ở các chuỗi khách sạn lớn, trong đó bên nhượng quyền hỗ trợ cung cấp người quản lý và điều hành doanh nghiệp ngoài việc chuyển nhượng quyền sử dụng thương hiệu và mô hình/công thức kinh doanh. 

4. Nhượng quyền có tham gia  đầu tư vốn (equity franchise)

Người nhượng quyền tham gia vốn đầu tư với tỷ lệ nhỏ dưới dạng liên doanh, trực tiếp tham gia kiểm soát hệ thống. Bên nhượng quyền có thể tham gia Hội đồng quản trị công ty mặc dù vốn tham gia đóng góp chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Tùy theo năng lực quản lý, sức mạnh thương hiệu, đặc trưng ngành hàng, cạnh tranh thị trường, bên nhượng quyền sẽ cân nhắc thêm 3 yếu tố ưu tiên quan trọng sau khi lựa chọn mô hình franchise phù hợp cho doanh nghiệp mình.

III. ƯU NHƯỢC ĐIỂM CỦA NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG HIỆU 

1. Ưu điểm của kinh doanh nhượng quyền

a. Rủi ro trong quá trình kinh doanh được hạn chế tối đa

Việc kinh doanh từ những viên gạch đầu tiên chắc chắn sẽ khó khăn và nhiều rủi ro hơn rất nhiều so với việc bạn đã có một nền móng vững chắc và chỉ việc xây dựng dưới sự hỗ trợ của những chuyên gia lâu năm trong ngành. Khi bạn nhận nhượng quyền thương mại, chắc chắn bạn sẽ được bên nhượng quyền huấn luyện, đào tạo, chỉ dẫn những bí quyết kinh doanh hiệu quả mang tính đặc thù. Những sự hỗ trợ về mặt kinh nghiệm, kỹ thuật của bên nhượng quyền sẽ làm cho cơ sở kinh doanh của bạn nhanh chóng đi vào quỹ đạo để hoạt động một cách trơn tru, hạn chế tối đa những rủi ro có thể gặp phải.

b. Nguồn nguyên liệu, sản phẩm luôn được đảm bảo

Bên nhận nhượng quyền luôn được hưởng những ưu đãi đặc biệt khi nhập nguyên liệu, sản phẩm để kinh doanh. Những ưu đãi đó sẽ giúp cho cơ sở kinh doanh của bạn luôn ổn định được đầu vào, hạn chế những tác động từ thị trường. Những nguyên liệu, sản phẩm được nhập cũng phải đạt những tiêu chuẩn nhất định của bên nhượng quyền để đảm bảo được chất lượng, uy tín của thương hiệu.

c. Có lượng khách quen đông đảo

Tất cả các thương hiệu nổi tiếng đều có một lượng người tiêu dùng thân thiết, thường xuyên sử dụng sản phẩm và dịch vụ từ thương hiệu yêu thích của mình. Chẳng hạn bạn nhận nhượng quyền từ thương hiệu cafe Cộng và mở một quán cafe Cộng trên phố Thái Thịnh. Sẽ có những “khách hàng ruột” của thương hiệu cafe này thường xuyên đến ủng hộ và thưởng thức cafe. Điều này sẽ nhanh chóng tạo ra một lượng khách ổn định thường xuyên ghé thăm và đảm bảo doanh thu của cửa hàng.

d. Tận dụng tối đa nguồn vốn từ bên ngoài

Vốn luôn là một vấn đề đáng quan tâm nhất khi một doanh nghiệp muốn mở rộng hoạt động kinh doanh. Nhưng trong mô hình kinh doanh nhượng quyền này, người bỏ vốn ra để mở rộng hoạt động kinh doanh lại chính là bên nhận nhượng quyền thương hiệu. Điều này giúp cho bên nhượng quyền có thể mở rộng được hoạt động kinh doanh bằng đồng vốn của người khác và giảm chi phí cho chính mình khi thâm nhập thị trường.

e. Hỗ trợ chiến lược marketing chuyên nghiệp

Một trong những lợi ích được xem là lớn nhất của việc nhận nhượng quyền thương hiệu đó là bên nhận quyền sẽ được nhận sự hỗ trợ về các chiến lược marketing quảng bá từ bên nhượng quyền. Ngoài ra, bên nhượng quyền sẽ đưa ra những lời khuyên hữu ích cho bên nhận quyền để phát triển các chiến lược marketing từ đó mang lại hiệu quả cao trong kinh doanh. Trong chiến lược marketing, bên nhượng quyền có thể sẽ có trách nhiệm phải trả chi phí cho việc phát triển các công việc quảng bá trong phạm vi quốc gia hay địa phương.

2. Nhược điểm của nhượng quyền thương hiệu

a. Thiếu sự sáng tạo, không ghi được các dấu ấn cá nhân.

Khi kinh doanh chuyển nhượng thương hiệu, phong cách thiết kế, các chiến dịch truyền thông,... sẽ được chủ nhượng quyền quyết định. Vì thế, các nhà đầu tư sẽ không thể tự do sáng tạo theo ý muốn của mình. 

b. Cạnh tranh giữa các chuỗi trong hệ thống nhượng quyền.

Nếu thương hiệu nhượng quyền có quá nhiều cửa hàng con, thì sẽ có nhiều đối thủ hơn trong kinh doanh. Do thường chủ nhượng quyền sẽ đề ra doanh thu đối với từng cửa hàng, nếu không đạt yêu cầu thì sẽ bị giảm chi phí hợp đồng. Bên cạnh đó, nếu doanh nghiệp nhượng quyền bị dính “phốt” như cung cấp hàng kém chất lượng, nguyên liệu hết hạn hay nhân viên có thái độ không tốt,... thì chắc chắn cửa hàng của bạn sẽ bị ảnh hưởng xấu, thậm chí tệ hơn là sẽ bị khách hàng tẩy chay.

Với các lợi thế và bất lợi trên, đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể được coi là một trong những lựa chọn hàng đầu để có thể đứng vững trong điều kiện thị trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay. Tuy nhiên, trước khi chính thức ký hơp đồng chính thức nhận nhượng quyền thương mại, các doanh nghiệp cần xem xét và nghiên cứu kỹ lưỡng đối với một số vấn đề và điều khoản quan trọng về quy trình kiểm tra và giám sát của bên giao và các quy chuẩn bắt buộc phải tuân thủ, trách nhiệm về các hoạt động quảng cáo,....cũng như hình thức pháp lý của hợp đồng sẽ được ký kết giữa hai bên. Trong trường hợp này, các doanh nghiệp nên tìm đến sự hỗ trợ từ phía tư vấn pháp lý độc lập để tránh những bất lợi không đáng có xảy ra. Chúc các bạn thành công